17 grudnia w chińskiej bazie morskiej Yulin w zatoce Yalong w miejscowości Sanya na wyspie Hajnan przyjęto do służby lotniskowiec CNS Shandong (CV-17), typu 001A.

CNS Shandong jest okrętem lotniczym o wyporności 58 600 t standardowej i około 70 000 t wyporności pełnej. Ma 315 m długości i 75 m szerokości. Wstępne prace nad nim rozpoczęto w listopadzie 2013, a budowę kadłuba – w maju 2015. Okręt został zwodowany 26 kwietnia 2017 / Zdjęcie: PLAN

CNS Shandong jest okrętem lotniczym o wyporności 58 600 t standardowej i około 70 000 t wyporności pełnej. Ma 315 m długości i 75 m szerokości. Wstępne prace nad nim rozpoczęto w listopadzie 2013, a budowę kadłuba – w maju 2015. Okręt został zwodowany 26 kwietnia 2017 / Zdjęcie: PLAN

 

W oficjalnej uroczystości rozpoczęcia służby w Marynarce Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (PLAN) drugiego lotniskowca brał udział Przewodniczący Chin Xi Jinping. Jest to także pierwszy okręt tej klasy, całkowicie zbudowany w kraju.

Okręt miał pierwotnie zostac przejęty w kwietniu 2019 (potem datę przesunięto na wrzesień), ale program prób morskich przedłużył się. Według niektórych ekspertów, mogło to wynikać z napotkanych problemów natury technicznej. Lotniskowiec rozpoczął testy 13 maja 2018, gdy opuścił stocznię China Shipbuilding Industry Corporation (CSIC) w Dalian. NAstepnie byl sprawdzany m.in. w lutym, maju i sierpniu 2019. Okręt wychodził w morze łącznie sześć razy (Próby morskie drugiego lotniskowca ChRL, 2018-05-16).

Co ciekawe, podczas prób w maju 2019 z pokładu po raz pierwszy startowały średnie śmigłowce transportowe CAIC Z-18, które weszły do służby rok wcześniej oraz prototyp samolotu walki radioelektronicznej Shenyang J-15T (inne oznaczenie: J-15D). Pierwsze wzmianki o nim pojawiły się na mediach społecznościowych w maju 2018. Shandong ma być zdolny do przenoszenia 36 statków powietrznych, w tym 24 samolotów J-15 (Nowy chiński samolot WRE, 2018-05-05; J-20 następcą J-15?, 2019-08-29).

17 listopada okręt przeszedł przez Cieśninę Tajwańską na Morze Południowochińskie, w ramach ostatniego etapu szeroko zakrojonych prób odbiorczych. Wywołało to ostrą reakcję rządu w Tajpej. Jednostka udała się do swojego macierzystego portu na wyspie Hajnan.

W bazie Yulin znajduje się 700-metrowej długości nadbrzeże dla dwóch lotniskowców. Należy dodać, że pierwszy chiński lotniskowiec, CNS Liaoning (CV-16) stacjonuje w bazie morskiej Qingdao nad Morzem Żółtym. Oznacza to, że w Yulin będzie stacjonował także kolejny planowany okręt lotniczy. W Yulin stacjonuje także około 30 okrętów podwodnych z napędem nuklearnym, w tym cztery strategiczne typu 094/09-IV (w kodzie NATO Jin) (Nowy chiński pocisk JL-3, 2018-12-24).

Dowódcą jednostki został kontradm. Lai Yijun, który wcześniej dowodził fregatą rakietową CNS Lianyungang (522) typu 053H3 (w kodzie NATO Jiangwei II), następnie 8. Flotyllą, oraz był jednym z oficerów odpowiedzialnych za rozwój Liaoninga.

Analiza
W porównaniu z Liaoningiem (projektu 001), na bazie którego powstał Shandong, długość kadłuba wzrosła z 304,5 do 315 m, a wyporność standardowa z 54 500 t do 58 600 t (wyporność pełna z 67 500 t do około 70 000 t). Liaoning jest niedokończonym ex-radzieckim Wariagiem, bliźniaczą jednostką rosyjskiego Admirała Kuzniecowa (projektu 1143.6), odkupionym na Ukrainie w 1998. Jednostka została dokończona i udoskonalona w Chinach.

4 stycznia 2018 chińskie media poinformowały, że w stoczni Jiangnan w Szanghaju rozpoczęła się budowa trzeciego lotniskowca, i jednocześnie pierwszego egzemplarza typu 002. Na początku marca 2018 w komunikacie prasowym CSIC pojawiła się wzmianka o planach opracowania i budowy lotniskowca o napędzie nuklearnym. Według ekspertów, do 2030 chińska marynarka planuje utworzyć cztery grupy bojowe, z czego każda ma mieć w składzie jeden lotniskowiec (Chiny rozwijają atomowy lotniskowiec, 2018-03-03).