Bayraktar TB2 dla Polski

22 maja minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował w Polskim Radiu 24 o zakupie 24 bojowo-rozpoznawczych bezzałogowych statków latających (bbsl) Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2), uzbrojonych w przeciwpancerne pociski kierowane i produkowanych przez turecką spółkę Baykar Makina. Jest to potwierdzenie zapowiedzi z 19 maja, przedstawiającej grafikę z bbsl tego typu w barwach Sił Powietrznych RP.

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował o zakupie 24 bojowo-rozpoznawczych bezzałogowych statków latających Bayraktar TB2, produkowanych przez turecką spółkę Baykar Makina / Grafika: MON

Resort obrony miał wynegocjować zakup czterech zestawów bsl, więc każdy ma liczyć po sześć statków powietrznych, dwie stacje kierowania w kontenerze, naziemny terminal danych, terminal zdalnego wyświetlacza oraz moduły generatora prądotwórczego i naczepy transportowe. Umowa ma obejmować także pakiet logistyczny i szkoleniowy, z kolei dodatkowa umowa offsetowa ma dotyczyć serwisu, który będzie wykonywało polskie przedsiębiorstwo wojskowe.

Ministerstwo Obrony Narodowej argumentuje, że zakupione samoloty brały udział i sprawdziły się w działaniach zbrojnych na wschodzie i w Afryce oraz, że polski przemysł nie produkuje statków powietrznych tej klasy. Dostawy pierwszych bbsl rozpoczną się już w 2022. Umowa międzyrządowa w tej sprawie zostanie prawdopodobnie podpisana podczas wizyty prezydenta RP Andrzeja Dudy w Turcji, 24-25 maja br.

Turcja wykorzystywała te bezzałogowce w działaniach rozpoznawczych podczas działań zbrojnych w Syrii i Libii, a ostatnio wspierając Azerbejdżan w II wojnie z Armenią o Górski Karabach (w konflikcie były używane również TB2 sił zbrojnych Azerbejdżanu). Azerskie bbsl miały zniszczyć armeńskie czołgi T-72, bojowe wozy piechoty BMP-1 i BMP-2, zestawy przeciwlotnicze 9K33 Osa, 9K35 Strieła-10 oraz dwie wyrzutnie systemu obrony powietrznej S-300PS. 19 października 2020 jeden z azerskich TB2 został zestrzelony przez Ormian. Z kolei ukraińskie egzemplarze wykonywały loty rozpoznawcze nad Donbasem, co wywołało ostry sprzeciw Rosji.

Analiza

Nie jest jasne, jaką procedurą odbywa się zakup samolotów. Nieoficjalnie rozmowy ze stroną turecką miały być prowadzone od listopada ub. r. Centrum Operacyjne MON, ani Inspektorat Uzbrojenia MON nie odpowiedziały na pytania Redakcji Magazynu Militarnego MILMAG.

13 kwietnia br. na posiedzeniu Sejmowej Komisji Obrony Narodowej (SKON), sekretarz stanu w MON Wojciech Skurkiewicz informował posłów, m.in. o planach zakupu 15 zestawów bezzałogowców średniego zasięgu Gryf i 4 zestawów zestawy klasy MALE Zefir. Tureckim bbsl najbliżej do wymogów operacyjnych pierwszego programu, jednak według producenta to samolot klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance, średniego pułapu o dużej długotrwałości lotu) (Plany modernizacji Sił Powietrznych w Sejmie).

Kolejną kwestią jest miejsce stacjonowania. W 12. Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu znajduje się obecnie 15 zestawów rozpoznawczych bsl Orbiter 2B. Z kolei w przyszłości, w ramach umowy EDCA (Poland – United States Enhanced Defense Cooperation Agreement) z 15 sierpnia 2020, w 32. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Łasku mają stacjonować amerykańskie bojowe bezzałogowce (Polsko-amerykańska umowa EDCA ratyfikowana).

Opis

Grafika: Baykar Makina

Ponad 160 Bayraktar TB2 weszło dotąd do uzbrojenia sił zbrojnych Turcji (od 2014), Kataru (od 2019), Ukrainy (od 2019) i Azerbejdżanu (od 2020). Zamówienia złożyły też Maroko, a rozmowy w sprawie ich zakupu ma finalizować Serbia. Samolotami zainteresowane są również Bułgaria, Węgry i Kazachstan. Trafiły też na wyposażenie sił zbrojnych wspieranego przez Turcję libijskiego Rządu Jedności Narodowej (GNA) oraz pro-tureckiego Cypru Północnego.

Samolot ma 6,5 m długości, 12 m rozpiętości skrzydeł i 630 kg maksymalnej masy startowej. Obecnie napędzany pojedynczym silnikiem tłokowym Rotax 912 o mocy 100 KM osiąga prędkość 222 km/h i pułap 8240 m (27 030 stóp) przy maksymalnym zasięgu ponad 150 km. Długotrwałość lotu wynosi 27 godzin i 3 minuty. Samoloty wykonują w pełni autonomiczne starty i lądowania, a loty są realizowane pół-autonomicznie na autopilocie.

Jednak 27 października 2020 kanadyjska spółka Bombardier Recreational Products wstrzymała dostawy silników Rotax 912 do Turcji, produkowanych przez austriackie przedsiębiorstwo Rotax, będące jej spółką zależną. Nie można jednak wykluczyć, że problem napędu pomoże rozwiązać Ukraina, która nie tylko zakupiła te samoloty, ale będzie ich współproducentem (Tureckie korwety i bezpilotowce dla Ukrainy, Bombardier wstrzymał dostawy silników do Turcji, Ukraińskie silniki do tureckiego T929 ATAK 2).

Ładowność Bayraktar TB2 to 150 kg, z czego 75 kg to masa uzbrojenia (statek przenosi zapas paliwa wynoszący 300 litrów). Na czterech węzłach uzbrojenia może przenosić dwie bomby szybujące Roketsan MAM-L o masie 22,5 kg o zasięgu ponad 8 km lub osiem bomb MAM-C o masie 8,5 kg każda o zasięgu do 8 km albo cztery 120-mm miniaturowe przeciwpancerne pociski kierowane Tübitak SAGE Bozok o masie 16 kg i zasięgu 6 km. Badano także możliwość przenoszenia 160-mm przeciwpancernego pocisku kierowanego (ppk) dalekiego zasięgu Roketsan L-UMTAS/Mizrak-U (Uzun Menzilli Tanksavar Sistemi) o masie 37,5 kg i zasięgu 0,5-8 km (IDEF2019: Nowości Roketsan).

Jest wyposażony w głowicę optoelektroniczną z kamerą pracującą w świetle widzialnym i termowizyjną w świetle podczerwonym oraz dalmierz laserowy (lidar) i laserowy podświetlacz celów, którą może zastąpić wielofunkcyjny radar z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA. Warto zauważyć, że kanadyjskie głowice optoelektroniczne L3Harris Wescam MX-15D zostały w ostatnim czasie zastąpione przez tureckie Aselsan CATS EO/IR/LD.